Niedobór snu, a mózg. Dlaczego wysypianie się jest takie ważne?

W teorii człowiek przesypia jedną trzecią swojego życia, a w praktyce wielu ludzi stara się ten czas za wszelką cenę skrócić. Godziny spędzone w łóżku można przecież poświecić na oglądanie nowego sezonu serialu, imprezę, czy dodatkową pracę. Tymczasem konsekwencje niedoboru snu mogą być groźne nie tylko dla nas, ale i dla naszego otoczenia. Oto w jaki sposób brak snu wpływa na ludzki mózg.

Życie w ciągłej ucieczce

Zarwać noc jest ławo, ale o wiele trudniej jest się obudzić następnego poranka – szczególnie wtedy, gdy trzeba odwieźć dzieci do szkoły, być wcześnie pracy albo na uczelni. W związku z tym nieodłącznym elementem aranżacji naszych sypialni stał się budzik, który im głośniejszy wydaje dźwięk, tym bardziej jest (nie)pożądany. Jeśli bowiem poświęcimy na sen cztery-pięć godzin, musimy się wybudzić sztucznie, gwałtownie. U osób wyrwanych z łóżka w nienaturalny sposób, tętno błyskawicznie przyśpiesza do poziomu porównywalnego z sytuacją walki albo ucieczki przed zagrożeniem. Wielu z nas serwuje sobie taki szok dla organizmu pięć razy w tygodniu, co przekłada się na problemy z ciśnieniem oraz nerwowością.

Mikrosen, czyli zabójczy wróg kierowców

Niedobór snu jest groźny, kiedy decydujemy się usiąść za kierownicą samochodu. Wówczas istnieje szansa, że doświadczymy niebezpiecznego stanu, jakim jest mikrosen, czyli płytka drzemka mogąca trwać nawet do trzydziestu sekund. Wystarczy zamknąć oczy na trzy sekundy, aby przegapić kolor zmieniającego się światła na skrzyżowaniu albo pieszego na pasach. Co ważne, podczas mikrosnu, wiotczeje nasze ciało, w ten sam sposób, jak dzieje się to podczas snu głębokiego. Łatwo sobie wyobrazić katastrofalne skutki takiej sytuacji.

Więcej niechcianych kilogramów

Z raportu opublikowanego przez naukowców z Uniwersytetu Medycznego i Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wynika, że niedobór snu ma bezpośredni wpływ na przyrost masy ciała. Po nieprzespanej nocy człowiek odczuwa większy apetyt na jedzenie wysokokaloryczne. Jest to związane z podwyższonym poziomem hormonu, jakim jest grelina. Nieumiejętność powstrzymania apetytu po zarwanej nocy może skutkować także chęcią jedzenia fast-foodów.

Trudności w przyswajaniu wiedzy

Mózg, który nie regeneruje się za pomocą odpowiedniej dawki snu, nie jest w stanie przyswajać nowej wiedzy. Po nieprzespanej nocy trudności mogą sprawiać prozaiczne aktywności, takie jak prawidłowe wysławianie się czy widzenie. Nierzadko można zaobserwować w takiej sytuacji halucynacje. Stan ten przekłada się na zaburzenia pamięci długotrwałej, co w praktyce oznacza, że nie będziemy mogli sobie przypomnieć wielu istotnych wspomnień z dnia, kiedy byliśmy niewyspani, a część z nich – bezpowrotnie utracimy. Sytuację tę można łatwo porównać do luk w pamięci, które występują u osób, które wypiją o „jeden kieliszek za dużo”. Niewyspany mózg zachowuje się bardzo podobnie, jak pod wpływem alkoholu.

Brak snu piękności szkodzi

Niedosypianie prowadzi do zwiększenia poziomu stresu, a to z kolei przekłada się na pogorszenie naszej cery. Można się o tym przekonać, śledząc eksperyment, który przeprowadziła Julia Hembree. Fotografowała ona osoby będące w dwóch stanach – po tym, jak się wyspały i po tym, jak zarwały noc. Charakterystyczną cechą niewyspanych osób są nieestetyczne cienie pod oczami, przypominające oczy pandy. Innymi skutkami widocznymi na twarzy niedosypiających osób są wypryski, zaczerwienione białka oczu oraz ziemista cera.

Co zrobić, żeby poprawić jakość swojego snu?

Jak przekonuje profesor z Uniwersytetu Kalifornijskiego, Matthew Walker, wystarczy w życiu zmienić kilka nawyków, aby się wysypiać i wyeliminować groźne konsekwencje niedoboru snu. Istotną kwestią jest właściwa aranżacja sypialni w momencie, gdy planujemy położyć się do łóżka. Po zmroku nie powinno się zapalać świateł LED, które hamują produkcję melatoniny w mózgu, substancji regulującej rytm snu. Należy wyeliminować picie kawy po godzinie 14:00 oraz chodzenie na siłownię późnym wieczorem.

Ponadto należy przyzwyczaić mózg do tego, że łóżko jest miejscem przeznaczonym wyłącznie na relaks, a nie na nadrabianie zaległości w pracy. W tym celu warto je odpowiednio wyposażyć. Na komfort wypoczynku wpłyną wygodne poduszki oraz elastyczne materace, które dopasowują się do kształtu ciała. Podczas wyboru materaca, warto także zwrócić uwagę na to, żeby posiadał on 7 stref twardości, antybakteryjne pianki, a w przypadku materacy sprężynowych – dużą ilość sprężyn. W higienicznym przechowywaniu materaca nieocenione będą pokrowce, w których znajdują się jony srebra mające działanie antybakteryjne.

Tuż przed snem dobrze jest posłuchać uspokajającej muzyki, która pomoże naszemu ciału i umysłowi całkowicie się odprężyć.